ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΚΑΤΤΗ ΜΕ ΘΕΜΑ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΗΠΕΙΡΟΥ ΕΤΟΥΣ 2012

Κύριε πρόεδρε

Κυρίες και κύριοι Περιφερειακοί Σύμβουλοι,

Έχω την ιδιαίτερη τιμή να τοποθετούμαι ως ειδικός αγορητής της πλειοψηφούσας παράταξης  στο Περιφερειακό Συμβούλιο με θέμα την έγκριση του προϋπολογισμού οικον. έτους 2012 .

Η συγκυρία συζήτησης του προϋπολογισμού για την πατρίδα μας και κατ΄επέκταση και για την Περιφέρειά μας είναι δυσχερέστατη. Η αστάθεια και η αβεβαιότητα για το αύριο επιτείνεται . Οι εξελίξεις μπορεί ανά πάσα στιγμή να καταστούν απρόβλεπτες  και μέσα από αυτές να αλλάξουν πολλά από τη σημερινή πραγματικότητα . Ακόμη και το ενιαίο ευρωπαϊκό  νόμισμα μας κλυδωνίζεται με απρόβλεπτη εξέλιξη με σενάριο ακόμη και να αποτελέσει παρελθόν με ότι αυτό συνεπάγεται για τις αδύναμες οικονομίες όπως η χώρα μας. Υπό το πρίσμα αυτό η συζήτηση του προϋπολογισμού -  που έτσι η αλλιώς είναι ένα κορυφαίο πολιτικό γεγονός – λαμβάνει διαστάσεις μέγιστης δυνατής υπευθυνότητας, διαφάνειας, και αποτελεσματικότητας καθότι καλούμαστε να διαχειριστούμε  κονδύλια που δυστυχώς προέρχονται από το υστέρημα των Ελλήνων πολιτών και την επιβολή φόρων και τελών που κρίνεται υπέρμετρη και πέρα από τα όρια της φοροδοτικής ικανότητάς των .

Ο προϋπολογισμός αποτελεί τον οδηγό για την οικονομική μας πορεία και διαχείριση για το έτος 2012,  και με ιδιαίτερη αυτοσυγκράτηση  δίνουμε προτεραιότητα στα αναγκαία τόσο για τη λειτουργία της Περιφέρειάς μας και την πληρωμή των υποχρεώσεών μας έναντι των εργαζομένων σε αυτήν( εφόσον τελικά οι δαπάνες αυτές βαρύνουν εμάς και όχι την κεντρική εξουσία) ,

όσο και για τη δρομολόγηση αλλά και  την ολοκλήρωση προγραμματισμένων έργων.

Η κατάρτιση του προϋπολογισμού πραγματοποιήθηκε, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 268 του Ν. 3852/2010 με την εργασία  ομάδας στελεχών των Οικονομικών μας Υπηρεσιών, μετά από αξιολόγηση των προτάσεων των αρμόδιων Υπηρεσιών της Περιφέρειας από την Εκτελεστική Επιτροπή (σχετική η υπ. αριθμ. 7/22/2011 απόφαση ), καθώς επίσης και την έγκριση του, κατά πλειοψηφία, από την Οικονομική Επιτροπή, όπως προκύπτει από την υπ. αριθμ. 31/18-11-2011 απόφαση . Αναφέρω επίσης  και την από 28-11-2011 έκθεση της αρμόδιας υπηρεσίας Δημοσιονομικού Ελέγχου Ιωαννίνων και τη σύμφωνη γνώμη που σε αυτή διατυπώνεται περί τήρησης των κανόνων σύνταξης του προϋπολογισμού.

Το γενικό πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο η Περιφέρεια  θα κληθεί να εκτελέσει τον υπό ψήφιση προϋπολογισμό αποτυπώνεται στην οικ. 2/62906/0020/2-9-2011 εγκύκλιο του Υπ. Οικονομικών, με θέμα «κατάρτιση προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2012». (Σημειώνουμε ότι η εγκύκλιος αναφέρεται στον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ μέχρι τώρα δεν έχει εκδοθεί η Υπουργική Απόφαση για την κατάρτιση των προϋπολογισμών των Περιφερειών και ο καθένας αξιολογεί όπως νομίζει αυτή την καθυστέρηση. Εξάλλου θα αναφερθώ και παρακάτω επ΄ αυτού ).

Στην εγκύκλιο ορίζεται: « Στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) για την περίοδο 2012-2015 έχουν τεθεί οι στόχοι και οι άξονες της δημοσιονομικής πολιτικής που πρέπει να ακολουθήσει η χώρα, ώστε να επιτύχει μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και του χρέους, να αντιμετωπίσει χρόνιες διαρθρωτικές αδυναμίες, να εξασφαλίσει οικονομική σταθερότητα και να επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Στους εφαρμοστικούς νόμους που ακολούθησαν (ν. 3986/2011 και 4002/2011) προσδιορίζονται συγκεκριμένα μέτρα . Το ΜΠΔΣ (Μεσοπρόθεσμο) περιλαμβάνει ανώτατα όρια δαπανών για κάθε φορέα της Κεντρικής Διοίκησης, τόσο για τον τακτικό Προϋπολογισμό, όσο και για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων».

Ο ν. 3986/2011 αρθρ. 38 ορίζει «Το συνολικό ποσό των προβλεπόμενων στα αρθρ. 259 και 260 ν. 3852/2010 ΚΑΠ των Δήμων και Περιφερειών μειώνεται κατά το ποσό απόδοσης των περιλαμβανομένων στο ΜΠΔΣ παρεμβάσεων, που αφορούν τους ΟΤΑ».

Βασικοί στόχοι κατάρτισης του προϋπολογισμού είναι:

α) Η διαχειριστική αυτοτέλεια των τεσσάρων (4) Περιφερειακών ενοτήτων με δικό τους προϋπολογισμό, ο οποίος συμπεριλαμβάνεται στο τεύχος Προϋπολογισμού της Περιφέρειας.

β) Ο περιορισμός των λειτουργικών δαπανών με ταυτόχρονη προσπάθεια μείωσης και εξορθολογισμού αλλά και ανακατανομή των πιστώσεων προκειμένου να υποστηριχθούν κοινωνικές δράσεις, η συνδεσιμότητα της Περιφέρειας, οι υποδομές ανάπτυξης του Τουρισμού κ.α.

 γ) Η εξασφάλιση των πιστώσεων για την χρηματοδότηση όλων των έργων που θέτουν τις βάσεις για την υλοποίηση ενός προγράμματος αναβάθμισης της ποιότητας ζωής των πολιτών της Περιφέρειας.

Περαιτέρω η ενοποίηση του προϋπολογισμού της Περιφέρειας σε ένα τεύχος καθιστά, πιο ευέλικτη την λογιστική παρακολούθηση των μεγεθών, ενώ παράλληλα η ανάπτυξη των διαχειριζομένων πόρων ανά Περιφερειακή Ενότητα εξασφαλίζει την αποτελεσματικότητα και ταχύτερη επίλυση προβλημάτων σε Περιφερειακό επίπεδο. Εξακολουθεί βέβαια και παραμένει ζητούμενο το διπλογραφικό σύστημα με την πεποίθηση να είναι ο τελευταίος προϋπολογισμός με αυτή τη μορφή, καθότι δρομολογήθηκε ήδη η διαδικασία μετάβασης .

Ο Προϋπολογισμός των εσόδων αναπτύσσεται σε ενιαίο πίνακα στον οποίο αναλύονται οι προβλεπόμενοι πόροι ανά κωδικό αριθμό εσόδου (ΚΑΕ) και κατηγορία σύμφωνα με τον κώδικα κατάταξης εσόδων των ΝΠΔΔ ως σχετική εγκύκλιος του Γ.Λ.Κ. ορίζει και απεικονίζεται στα συνταχθέντα σχέδια  τόσο της Περιφέρειας ως συνόλου όσο και των Π.Ε. ξεχωριστά  τα οποία και αποτελούν τμήμα της εισήγησης που (μας) σας κοινοποιήθηκε. Παραλείπω να αναφερθώ αναλυτικά στα μεγέθη του προϋπολογισμού, και για οικονομία χρόνου  αλλά κυρίως γιατί ο δικός μου ρόλος σήμερα είναι της πολιτικής υποστήριξής  του και όχι της οικονομοτεχνικής ανάλυσής του για την οποία αρμόδιες είναι οι Οικονομικές μας υπηρεσίες , οι οποίες « ειρήσθω εν παρόδω» κοπίασαν και μόχθησαν υπερβολικά και εκτός ωραρίου και όχι μόνο για τον προϋπολογισμό, και τους αξίζει και τους αναλογεί δημόσιος έπαινος. 

Σχολιάζοντας όμως τα βασικά μεγέθη του προϋπολογισμού επισημαίνω τα παρακάτω:

1. Στην κατεύθυνση των έργων, η περιφερειακή αρχή υπήρξε ιδιαίτερα προσεκτική  με το σκεπτικό ότι πρέπει να είναι έργα, που να μπορούν να εκτελεστούν αλλά και να εξοφληθούν χωρίς να δημιουργούν ελλείμματα και γι’ αυτό τα έσοδα με τα αντίστοιχα έξοδα προϋπολογίζονται να είναι ισοσκελισμένα.
2. Στον προϋπολογισμό που έχετε στα χέρια σας εκτός των λειτουργικών δαπανών, περιλαμβάνονται δαπάνες για την υλοποίηση στοχευόμενου προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων σε όλες τις Περιφερειακές Ενότητες, με αυστηρή  επιλογή των προτεραιοτήτων σύμφωνα με τις ανάγκες.
3. Είναι η πρώτη φορά που η Περιφέρεια καταρτίζει ολοκληρωμένα ετήσιο προϋπολογισμό πραγματικό εργαλείο δουλειάς .
4. Είναι πασιφανής η προσπάθεια μείωσης των λειτουργικών δαπανών για ενοίκια υπηρεσιών  με την μετεγκατάσταση πολλών υπηρεσιών  σε ιδιόκτητα κτίρια.
5. Η μισθοδοσία των υπαλλήλων προβλέπεται να βαρύνει τους Κ.Α.Π. έτους 2012 στερώντας σημαντικά κονδύλια από τους ήδη μειωμένους πόρους των ΚΑΠ. Βρίσκεται σε εξέλιξη προσπάθεια όλων των Περιφερειαρχών μέσω της Ένωσης Περιφερειών το κονδύλι αυτό να συνεχίσει να βαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. Προς την κατεύθυνση αυτή οφείλουμε σύσσωμο το σώμα του Π.Σ. να συμπαραταχθεί.
6. Είναι επίσης προφανές ότι οι Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι απέχουν από τις προσδοκίες όλων μας, είναι ανεπαρκείς  και σε καμία  περίπτωση δεν ανταποκρίνονται στις θεσμοθετημένες από το νόμο για τον Καλλικράτη .  Η περικοπή των ΚΑΠ  είναι ήδη μεγάλη αν συγκριθεί με τα παρελθόντα έτη. Οι ΚΑΠ για φέτος προϋπολογίζονται στα επίπεδα των διαμορφώσεων του 2011 καθότι η αναμενόμενη απόφαση οδηγιών σύνταξης του προϋπολογισμού των Περιφερειών δεν συντάχθηκε ή δεν απεστάλη ακόμη. Το πιθανότερο είναι να οδηγηθούμε σε αναμόρφωση του προϋπολογισμού που σήμερα ψηφίζουμε πριν ακόμη εκπνεύσει το 2011 με μείωση των ΚΑΠ. Αυτό προκύπτει ευθέως  σε συνάρτηση με το γεγονός πως ο κρατικός προϋπολογισμός του 2012  όπως κατατέθηκε πρόσφατα στη Βουλή προβλέπει συνολικά μειωμένους πόρους για την Αυτοδιοίκηση από ΚΑΠ και ΠΔΕ περίπου κατά 600 εκατομμύρια ευρώ και απομένει η εξειδίκευση των μειώσεων. Και θα φτάσουμε του χρόνου τέτοιον καιρό να αισθανόμαστε και ικανοποιημένοι αν η μείωση τελικά ανέλθει στο ύψος του κρατικού προϋπολογισμού  και δεν καταστεί αναγκαία περαιτέρω μείωση όπως για παράδειγμα φέτος σε σχέση με πέρυσι. Πλέον τούτων το πρόγραμμα « Ελλάδα »  όσο μεγαλόπνοα εξαγγέλθηκε ως «προίκα» του Καλλικράτη τόσο αθόρυβα παραπέμπεται στις καλένδες αφήνοντας τη «νύφη» Ο.Τ.Α. σύξυλη.  Το ΕΣΠΑ πιθανόν να αναθεωρηθεί και να καλύψει άλλες ανάγκες   εθνικού και όχι περιφερειακού  σχεδιασμού . Η τακτική αυτή της Κεντρικής εξουσίας απαξιώνει πλήρως το θεσμό της αιρετής Περιφέρειας προς την οποία συμπεριφέρεται ωσάν τον  « τελευταίο τροχό της αμάξης ». Κι όμως οι Περιφέρειες θα μπορούσαν να αποτελέσουν την « ιπποδύναμη » εκείνη που χρειάζεται να « ξεκολλήσει το κάρο από τη λάσπη» και να ξαναβάλει σε τροχιά ανάπτυξης τη χώρα που είναι το μεγάλο ζητούμενο της σημερινής τραγικής συγκυρίας . 
7. Σίγουρα πρέπει να  υπάρξουν σε αυτή την προσέγγιση αντιδράσεις και διεκδικήσεις όλων όσων μας υποσχέθηκαν αλλά και όσων μας ανήκουν με την έναρξη του νέου θεσμού και αυτό αφορά συνολικά τις Περιφέρειες της χώρας. Προέχει  όμως για την Περιφέρεια Ηπείρου  και πρέπει να υπάρξει αντίδραση  για όσα μας οφείλονται  και δεν έχουν αποδοθεί μέχρι σήμερα από την Πολιτεία διαχρονικά . Να θυμίσω ενδεικτικά:  Σχολική Στέγη , συντήρηση οδικού επαρχιακού δικτύου , Αθλητικές εγκαταστάσεις ( το 2015 και βλέπουμε ήταν η απάντηση για το Β΄κλειστό που έμεινε ημιτελές) άλλα ειδικά έργα         ( πίστα οδηγών ,καταφύγιο αδέσποτων). Εμείς ως Περιφερειακή αρχή δεν απεμπολούμε ούτε ευρώ και καθημερινά με πρωτοστάτη τον Περιφερειάρχη δίνεται αγώνας για να έρθουν χρήματα των δεσμεύσεων της Πολιτείας.  Προς αυτή την κατεύθυνση καλώ όλες τις παρατάξεις με ομόφωνη απόφαση να εκδώσουμε ψήφισμα διεκδίκησης  και σε καμία περίπτωση παραίτησης των οφειλομένων αλλά κυρίως με ομόθυμες και ομόψυχες ενέργειες να συμβάλλουμε άπαντες στην εκταμίευση των κονδυλίων. Δεν οφείλονται σε κανένα Καχριμάνη (αυτόν επέλεξε ο λαός ως περιφερειάρχη ) ούτε σε  κανέναν Αργύρη   ( μπορούσε να επιλέξει αυτόν ο λαός ) ούτε σε κανένα άλλο πρόσωπο Οφείλονται στην Ήπειρο. Κι αυτή τη μάχη οφείλουμε και πρέπει να τη δώσουμε όλοι μαζί συντονισμένα και χωρίς καμία διάκριση.

Επιτρέψτε μου στο σημείο αυτό να  ανοίξω μικρή παρένθεση και να θέσω ένα προβληματισμό . Πολλές φορές σε αυτή την αίθουσα και από όλες τις πλευρές  έχει τονιστεί η ανάγκη απόκτησης περιφερειακής αντίληψης . Για να συμβεί αυτό εκτός από ευχές και θέληση απαιτεί και μελέτη και προτάσεις από όλους και ιδίως από το συνδικαλιστικό μας όργανο προκειμένου  να προκύψουν νομοθετικές ρυθμίσεις που θα ισχύσουν από την επόμενη  θητεία των περιφερειακών οργάνων . Παραδείγματος χάρη και αφορμής δοθείσης διερωτώμαι  αν η κατανομή των πόρων των ΚΑΠ σε ποσοστό 80% στις Π.Ε. και 20% στον Περιφερειάρχη όπως προβλέπεται στην υπουργική απόφαση εξυπηρετεί την περιφερειακή αντίληψη ; Προσωπική μου γνώμη πως αυτό αποτελεί λανθασμένη προσέγγιση.  Δείτε στον προϋπολογισμό  πως ο Περιφερειάρχης έχει να διαχειριστεί μικρότερο ποσό από τη μικρότερη Π.Ε. που είναι η Θεσπρωτία. Σαφώς θα αντιτείνει κάποιος πως εκείνος έχει την τελική ευθύνη κατάρτισης όλων των προγραμμάτων, αλλά με αυτόν τον τρόπο δεν προωθείται ούτε δημιουργείται κοινή περιφερειακή πολιτική και λογική. Θα μπορούσα επίσης να διερωτηθώ αν η εκλογή των συμβούλων ανά Π.Ε. συμβάλλει σε αυτή τη λογική. Προσωπικά πιστεύω όχι. Ο θεσμός του αντιπεριφερειάρχη ανά Π.Ε. συμβάλλει προς την κατεύθυνση αυτή ; ( το ερώτημά μου δεν έχει να κάνει με τα πρόσωπα αλλά με το θεσμό) Μήπως επεκτείνοντας το θεσμό των  θεματικών αντιπεριφερειαρχών  και σε άλλες επί μέρους θεματικές ενότητες επιτυγχάναμε καλύτερα περιφερειακά αποτελέσματα ; Κλείνω την παρένθεση λέγοντας πως στόχος ήταν να δημιουργηθεί προβληματισμός για τον τρόπο καλύτερης  επίτευξης του κοινού στόχου που υπηρετούμε όλοι και  πρέπει κάποια στιγμή να αποτελέσει θέμα συζήτησης στο Περιφερειακό μας Συμβούλιο η αναμόρφωση του Καλλικράτη και οι προτάσεις όλων μας έχοντας πλέον την εμπειρία λειτουργίας του θεσμού ενός χρόνου.

Ανακεφαλαιώνοντας τα μεγέθη του προϋπολογισμού οικ. έτους 2012

Τα συνολικά έσοδα ανέρχονται στο ποσό  των 100.687.606,00 ευρώ

Το σύνολο των εξόδων ανέρχεται σε 104.388.854,03 ευρώ

Και το ταμειακό υπόλοιπο σε 3.701.248,03 ευρώ

Όπως αναλυτικά αναφέρονται στους  πίνακες εσόδων και εξόδων τόσο συνολικά για την περιφέρεια  όσο και ανά Περιφερειακή Ενότητα .

Εν κατακλείδι ο προς έγκριση προϋπολογισμός  συντάχθηκε  με γνώμονα  ότι διαμορφώνεται σε ένα περιβάλλον παρατεταμένης ύφεσης και απροσδιόριστου χρονικού ορίζοντα εξομάλυνσης και θεωρώ ότι κάθε άλλη προσέγγιση είναι  εξωπραγματική. Βεβαίως και δεν απεμπολούμε όσα μας οφείλονται και δίνουμε καθημερινή μάχη  γι αυτά . Η  εκτέλεση του προϋπολογισμού του 2012 εξηγείται  με τους κανόνες της χρηστής διαχείρισης και με το πνεύμα ενός συνετού οικογενειάρχη, όπως πρέπει να βλέπουμε  την Περιφέρεια και σ’ αυτό  το πνεύμα κινήθηκαν  τόσο ο Περιφερειάρχης και οι Αντιπεριφερειάρχες  όσο και η Περιφερειακή αρχή   γενικά και οι υπηρεσίες μας . Με πλήρη επίγνωση των διαστάσεων της συγκυρίας που διανύουμε  καταθέτουμε σήμερα ως περιφερειακή αρχή τον  προϋπολογισμό οικ. Έτους 2012 που αντικειμενικά  κρινόμενος  είναι λιτός , ρεαλιστικός και  πραγματοποιήσιμος στο μέτρο του δυνατού και παρακαλούμε για την  υπερψήφισή του και την έγκρισή του από το σώμα του Περιφερειακού μας Συμβουλίου.

Ευχαριστώ