Οι Έλληνες οι πιο δουλευταράδες στην Ευρώπη..με μισθούς πείνας

Απασχόληση: Η τριμηνιαία επισκόπηση καταγράφει παρατεινόμενες αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά την αγορά εργασίας και την κοινωνία 

Βρυξέλλες, 28 Σεπτεμβρίου 2012. Η κατάσταση που επικρατεί στην ΕΕ όσον αφορά την απασχόληση και την κοινωνία παρέμεινε κρίσιμη κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2012: η ανεργία σημειώνει, γενικά, άνοδο, αλλά εμφανίζει σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των κρατών μελών, ενώ η οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών επιδεινώνεται και η παιδική φτώχεια αυξάνεται. Η ΕΕ βρίσκεται ήδη σε ύφεση ή στο χείλος αυτής από τα τέλη του 2011, και το γενικό οικονομικό κλίμα βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών ετών. Σ’ αυτό το πλαίσιο, οι προοπτικές εξεύρεσης εργασίας παραμένουν δυσοίωνες σε σύγκριση με τα έτη που προηγήθηκαν της κρίσης. Η Ελλάδα και η Αυστρία κατέγραψαν τον υψηλότερο αριθμό ωρών εργασίας που πραγματοποιήθηκαν από εργαζομένους πλήρους απασχόλησης κατά το πρώτο τρίμηνο του 2012, ενώ η Φινλανδία, η Ιταλία και η Ιρλανδία κατέγραψαν τον χαμηλότερο αριθμό. Αυτά είναι μερικά από τις κυριότερες διαπιστώσεις της τελευταίας τριμηνιαίας επισκόπησης της εργασιακής και κοινωνικής κατάστασης.

 «Η εργασιακή και η κοινωνική κατάσταση στα κράτη μέλη παρουσιάζουν περισσότερες αποκλίσεις από ποτέ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο τα κράτη μέλη πρέπει να εφαρμόσουν επειγόντως τις ειδικές ανά χώρα συστάσεις του 2012 που εκδόθηκαν τον περασμένο Ιούλιο και θα πρέπει να λάβουν τα μέτρα που παρουσιάζονται αδρομερώς στη δέσμη μέτρων για την απασχόληση της Επιτροπής», παρατήρησε ο ευρωπαίος επίτροπος αρμόδιος για την Απασχόληση, τις Κοινωνικές Υποθέσεις και την Κοινωνική Ένταξη László Andor. «Η σταθερή μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και η αυξανόμενη παιδική φτώχεια αντικατοπτρίζουν την ύπαρξη μιας "πραγματικής κοινωνικής κρίσης έκτακτης ανάγκης" όπως την χαρακτήρισε ο πρόεδρος Barroso στη διάσκεψη για τις θέσεις εργασίας στην Ευρώπη και επισήμανε την ανάγκη να επισπευστούν οι κοινωνικές επενδύσεις σ’ ολόκληρη την Ευρώπη. Η Επιτροπή θα το εξετάσει αυτό το θέμα στην προσεχή δέσμη μέτρων για τις κοινωνικές επενδύσεις.» 

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι ο αριθμός των ανέργων εξακολουθεί να σημειώνει άνοδο, φθάνοντας τα 25,3 άτομα, ένα ιστορικά υψηλό επίπεδο, που αντιπροσωπεύει άνοδο κατά 2,6 εκατομμύρια (+11,6%) σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2011. Το ποσοστό ανεργίας – 10,4% σε επίπεδο ΕΕ– αυξήθηκε σε 17 κράτη μέλη και οι αποκλίσεις διευρύνθηκαν εκ νέου μεταξύ των χωρών της ΕΕ με τις καλύτερες επιδόσεις, αφενός, και των «περιφερειακών» χωρών, αφετέρου. Διαπιστώνεται πλέον ένα πρωτοφανές χάσμα 20,6 ποσοστιαίων μονάδων μεταξύ του χαμηλότερου ποσοστού ανεργίας της ΕΕ (Αυστρία, με 4,5%) και του υψηλότερου (Ισπανία, με 25,1%). Ο αριθμός των μακροχρόνια ανέργων αυξήθηκε σε 15 κράτη μέλη από πέρσι, φθάνοντας τα 10,7 εκατομμύρια. Οι μακροχρόνια άνεργοι αντιστοιχούν πλέον στο 4,5% του ενεργού πληθυσμού (+0,4% κατά τη διάρκεια του έτους). 

Δυσοίωνες οι προοπτικές για τους νέους 

Η ανεργία των νέων έχει αυξηθεί δραματικά – 22,5% στην ΕΕ τον Ιούλιο – αν και δεν αυξήθηκε περαιτέρω κατά το δεύτερο τρίμηνο. Δώδεκα κράτη μέλη κατέγραψαν ποσοστά άνω του 25% και μόνο τρία παραμένουν κάτω από το 10%: η Αυστρία, η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες. 

Οι δυσοίωνες προοπτικές για τους νέους αντικατοπτρίζουν τους αυξανόμενους κινδύνους για μακροχρόνια ανεργία και παρατεταμένη έλλειψη επαγγελματικής δραστηριότητας (αεργία), όπως δείχνει η αύξηση του αριθμού των νέων που ούτε εργάζονται ούτε παρακολουθούν προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης. Η Επιτροπή αντιμετωπίζει με πράξεις την ανεργία των νέων και, αργότερα κατά τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, θα παρουσιάσει δύο πρωτοβουλίες: μια πρόταση σχετικά με εγγυήσεις για τους νέους, σύμφωνα με την οποία οι νέοι είτε θα βρίσκουν θέση εργασίας είτε θα παρακολουθούν συνεχή εκπαίδευση ή σειρά μαθημάτων κατάρτισης εντός τεσσάρων μηνών από την ολοκλήρωση της σχολικής φοίτησης, και μια πρόταση σχετικά με ένα πλαίσιο ποιότητας για περιόδους πρακτικής άσκησης. 

Αναλυτικά αριθμητικά στοιχεία για το 2011 που δημοσιοποιήθηκαν πρόσφατα έριξαν περισσότερο φως στην ευρύτερη εικόνα της αγοράς εργασίας. Παράλληλα με τους ανέργους, υπήρχαν περίπου 8,6 εκατομμύρια υποαπασχολούμενοι εργαζόμενοι μερικού χρόνου – κατά κύριο λόγο, γυναίκες – και επιπλέον 10,9 εκατομμύρια άτομα βρίσκονταν σε μια γκρίζα ζώνη μεταξύ αεργίας και ανεργίας, όπως εκείνοι που έχουν εγκαταλείψει την αναζήτηση εργασίας. 

Το εισόδημα των νοικοκυριών συρρικνώνεται 

Μεταξύ 2009 και 2011 το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών μειώθηκε κατά δύο τρίτα στις χώρες της ΕΕ, με τη μεγαλύτερη μείωση να καταγράφεται στην Ελλάδα (15,7%), την Ιρλανδία (9%) και τη Λιθουανία, την Ισπανία, την Κύπρο και την Ουγγαρία (όλες άνω του 4%). Αυτή η εξέλιξη βρίσκεται σε ευθεία αντίθεση με την κατάσταση που επικρατεί στις Βόρειες Χώρες, τη Γερμανία, το Βέλγιο, τη Σλοβακία και τη Γαλλία, όπου τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας και οι πιο ελαστικές αγορές εργασίας έχουν επιτρέψει στα συνολικά εισοδήματα να συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία κατά τη διάρκεια της κρίσης. Ωστόσο, η κρίση έχει πλήξει σημαντικά τμήματα του πληθυσμού και έχει προκαλέσει αύξηση της φτώχειας και σ’ αυτές τις χώρες. Χωρίς να αποτελεί έκπληξη, το ποσοστό του πληθυσμού της ΕΕ που αντιμετωπίζει χρηματοοικονομική δυσχέρεια παραμένει ιστορικά υψηλό. Οι πολίτες των χωρών που πλήττονται από τις πιο δραστικές μειώσεις του εισοδήματος είναι, κατά κανόνα, και εκείνες που σχηματίζουν, το πιθανότερο, αρνητική εικόνα για την κοινωνική τους κατάσταση, όπως φαίνεται από το Ευρωβαρόμετρο του 2012 για το κοινωνικό κλίμα. 

Παιδική φτώχεια 

Η παιδική φτώχεια αποτελεί πρόβλημα για όλο και περισσότερα νοικοκυριά, λόγω ανεπαρκών εσόδων από την εργασία των γονιών και ελλιπούς υποστήριξης των νοικοκυριών με παιδιά. Το ποσοστό των παιδιών που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο φτώχειας (μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις) κυμαίνεται από περίπου 10% στη Δανία και τη Φινλανδία έως άνω του 20% στην Ισπανία, την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, την Πορτογαλία, την Ιταλία, τη Ρουμανία, τη Λετονία, την Πολωνία, τη Λιθουανία και το Λουξεμβούργο. Το μέγεθος και η αποτελεσματικότητα των επιδομάτων τέκνων παρουσιάζουν μεγάλες διακυμάνσεις σ’ ολόκληρη την ΕΕ. Η οικονομικά προσιτή παιδική μέριμνα είναι ένα πολύ σημαντικός παράγοντας που δίνει τη δυνατότητα στους γονείς, και ιδίως στις μητέρες, να εργάζονται. 

Αποκλίσεις ως προς την ανάπτυξη 

Από τα μεγαλύτερα κράτη μέλη, η μεγέθυνση της οικονομίας συνεχίστηκε στη Γερμανία, τη Γαλλία και την Πολωνία, ενώ η Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο κατέγραψαν περαιτέρω συρρίκνωση. Το δεύτερο τρίμηνο του 2012, η Ισπανία και η Πορτογαλία υπέστησαν ραγδαίες απώλειες στην οικονομική δραστηριότητα και την απασχόληση.