Στρατιωτικές δομές της ΕΕ: τωρινή κατάσταση και μελλοντικές προοπτικές

Εισηγήτρια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η  Επικεφαλής της Ομάδας των Ευρωβουλευτών της ΝΔ, κα Μαριέττα Γιαννάκου

 Το μέλλον της ευρωπαϊκής άμυνας αποτέλεσε το αντικείμενο συζήτησης στην χθεσινή συνεδρίαση της Επιτροπής Άμυνας και Ασφάλειας του ΕΚ, παρουσία του αντιστράτηγου κ. Ton Van Osch, Γενικού Διευθυντή του Στρατιωτικού επιτελείου της ΕΕ. Η  Επικεφαλής της Ομάδας των Ευρωβουλευτών της ΝΔ κα Μαριέττα Γιαννάκου, ως εισηγήτρια της έκθεσης "Στρατιωτικές δομές της ΕΕ: σημερινή κατάσταση και μελλοντικές προοπτικές", παρουσίασε στη συνάντηση τις κατευθυντήριες γραμμές της εισήγησής της, η οποία θα καταγράψει τις θέσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εν όψει των σημαντικών αποφάσεων που θα λάβει το  Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο τομέα της άμυνας στα  τέλη του 2013. 

 Στην παρουσίαση  της η κα Γιαννάκου, αναγνώρισε ότι  παρά την εδώ και χρόνια εκπεφρασμένη δέσμευση της ΕΕ, σε επίπεδο μάλιστα Συνθηκών, για άσκηση ισχυρής και αποτελεσματικής πολιτικής για την ασφάλεια και την άμυνα, στο κομμάτι της ανάπτυξης καθαρά στρατιωτικών ικανοτήτων, η Ευρώπη σήμερα δεν μπορεί να ανταποκριθεί  στο επίπεδο των φιλοδοξιών που η ίδια έχει θέσει.

 Η κα. Γιαννάκου έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην έλλειψη ενός επιχειρησιακού στρατηγείου (OHQ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον επιχειρησιακό σχεδιασμό

και τη διεξαγωγή στρατιωτικών επιχειρήσεων, η οποία δυσχεραίνει κατά πολύ την ετοιμότητα της Ένωσης να αντιδράσει αποτελεσματικά και έγκαιρα. Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε: "Η ίδρυση ενός επιχειρησιακού στρατηγείου αποτελεί υψίστη προτεραιότητα."

 Αναφερόμενη, δε σε πιθανές αντιδράσεις περί υποβάθμισης της δικαιοδοσίας του ΝΑΤΟ, η ίδια υπογράμμισε ότι ο στρατηγικός στόχος αυτόνομης ευρωπαϊκής δράσης σε θέματα άμυνας, σαφέστατα και θα πρέπει να σέβεται τις υφιστάμενες συμμαχίες, ιδίως όσον αφορά στο ΝΑΤΟ. "Αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν θα πρέπει να προχωρήσουμε τις προσπάθειες προώθησης της στρατηγικής μας αυτονομίας σε επιχειρησιακό επίπεδο." 

 Στη συνέχεια της παρουσίασης της, η κα. Γιαννάκου εστίασε επίσης, στην ανάγκη συντονισμού των διαφόρων πρωτοβουλιών, οι οποίες έχουν αναληφθεί από τα κράτη μέλη είτε σε διμερή βάση, είτε μέσω συμμετοχών σε ευρύτερους πολυεθνικούς σχηματισμούς, θέτοντας ως στόχο την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας των υπαρχουσών πρωτοβουλιών ανεξαρτήτως του πλαισίου που αυτά επιχειρούν (ΕΕ, ΝΑΤΟ, Η.Ε.) 

 Σύμφωνα με την Ελληνίδα Ευρωβουλευτή, οι συνέργειες που μπορούν να επιτευχθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο μπορούν να αποτελέσουν τη λύση στα προβλήματα που επιβάλλει το σημερινό οικονομικό αδιέξοδο και οι συνεχείς περικοπές στους αμυντικούς προϋπολογισμούς των κρατών μελών. Σε αυτό το σημείο, η Επικεφαλής των Ευρωβουλευτών της ΝΔ εξήρε το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Ασφάλειας (ΕΟΑ) στην προσπάθεια επίτευξης συνεργειών και οικονομιών κλίμακος, μέσω της συνεκμετάλλευσης και του επιμερισμού ικανοτήτων (Pooling and Sharing) σε ευρωπαϊκό επίπεδο και κάλεσε για περαιτέρω ενίσχυση του έργου του.

 Όσον αφορά στις Δυνάμεις Ταχείας Αντίδρασης της ΕΕ, τα γνωστά και ως EU Battlegroups, η κα. Γιαννάκου, αν και αναγνώρισε τη συνδρομή τους στο μετασχηματισμό των ενόπλων δυνάμεων των κρατών μελών και στην ανάπτυξη της διαλειτουργικότητας και της προώθησης της πολυεθνικής συνεργασίας, επεσήμανε ωστόσο ότι η μη χρησιμοποίησή τους έως σήμερα αποδεικνύει τις δομικές αδυναμίες του μηχανισμού λήψης αποφάσεων και της χρηματοδότης αυτών των επιχειρήσεων.  "Ακόμα και ο αναθεωρημένος μηχανισμός ΑTHENA δεν λαμβάνει επαρκώς τις ιδιαιτερότητες των  EU Battlegroups  και πρέπει να προσαρμοστεί περαιτέρω προκειμένου να αυξήσει το ποσοστό κοινών δαπανών. Χρειαζόμαστε μεγαλύτερη ευελιξία και ταχύτητα στην κινητοποίηση των κονδυλίων τροποποιώντας κατάλληλα και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων" ανέφερε η κα. Γιαννάκου.

 Ολοκληρώνοντας την παρουσίαση της η Επικεφαλής της Ομάδας των Ευρωβουλευτών της ΝΔ κατέκρινε την έως τώρα μη αξιοποίηση της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας, μιας θεσμικής καινοτομίας, όπως τη χαρακτήρισε, της Συνθήκης της Λισσαβόνας, η οποία μπορεί να προσφέρει το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο για την μελλοντική συνεργασία των κρατών μελών στο τομέα της Άμυνας. Η κα. Γιαννάκου υπογράμμισε, ότι παρά τις διχογνωμίες σε επίπεδο Συμβουλίου, θα πρέπει να βρεθεί η κατάλληλη ισορροπία μεταξύ της θέσπισης πολύ αυστηρών κριτηρίων που θα λειτουργούσαν ως αντικίνητρο στη συμμετοχή των κρατών μελών και τις πολύ χαλαρές δεσμεύσεις που θα προσέφεραν ελάχιστη προστιθέμενη αξία στην προσπάθεια οικοδόμησης μιας ισχυρής πολίτικης άμυνας στην Ευρώπη.