PSI. Και μετά ; Σιωπή ;

Του Β.Μπαλάφα

Για ακόμα μια εβδομάδα η χώρα κινήθηκε στους ρυθμούς του «εξαιρετικά επείγοντος», του «κρίσιμου» και του «πυκνού», σύμφωνα με τα λεγόμενα του υπουργού Οικονομικών, κ. Βενιζέλου, στη Βουλή. Τίποτα νεότερο επί της ουσίας, καθώς η πεζοπορία στο σκοτάδι συνεχίζεται. Για τους ιθύνοντες κάθε εβδομάδα έχει ίσως ένα νέο «κρίσιμο» πολιτικοοικονομικό ζήτημα, για τους πολίτες όμως η καθημερινότητα είναι μονότονα άγρια, ασφυκτικά δύσκολη, με διαρκώς εντεινόμενη ανησυχία. Και όλα δείχνουν ότι έτσι θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε. Τη Δευτέρα θα διεξαχθεί στις Βρυξέλλες το Eurogroup και στις 30 Ιανουαρίου θα γίνει η Σύνοδος Κορυφής, οπότε και αναμένεται να μπει στην τελική ευθεία το ζήτημα της νέας δανειακής σύμβασης της Ελλάδας με όσα αυτή θα προβλέπει και θα επιφέρει.

Παράλληλα η καθημερινή μέγγενη προς τους πολίτες σφίγγει όλο και περισσότερο, μέγγενη που δεν είναι μόνο επί του πρακτέου σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο, είναι και ψυχολογική, αφού συνεχώς βομβαρδιζόμαστε και από ένα νέο αδιέξοδο «για το μέλλον της χώρας». Ο κόσμος παρακολουθεί αποσβολωμένος μια διαπραγματευτική διαδικασία από την οποία η Ελλάδα στην ουσία απουσιάζει, οι σχετικές πληροφορίες μεταφέρονται από διεθνή κέντρα μέσω Skype και μοιάζουμε όλοι μαζί σαν να περιμένουμε στημένοι έξω από μια πόρτα για να μας ανακοινώσουν τα καθέκαστα. 

Μέσα μας ξέρουμε ότι αυτή η κατάσταση δεν είναι προσωρινή. Τη ζούμε άλλωστε εδώ και πολύ καιρό, από τις αρχές του 2010, όταν και μπήκαμε σε νέο γύψο, πιστεύοντας ότι μέχρι το 2012 θα αρχίζαμε να βγάζουμε το κεφάλι μας στην επιφάνεια για ν’ αναπνεύσουμε. Έτσι μας έλεγε ο τότε υπουργός Οικονομικών κ. Παπακωνσταντίνου, έτσι μας έλεγε ο τότε πρωθυπουργός. Έχω την αίσθηση ότι και τότε το ξέραμε ότι δε μας έλεγαν την αλήθεια.

Αυτή η υπόθεση με την έξοδο από τη στενωπό έχει τις ρίζες της αρκετά πίσω, λίγο πριν το 1985, τότε που ο Ανδρέας Παπανδρέου έλεγε το περίφημο «Υπομονή, υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ». Τα όσα ακολούθησαν είναι λίγο – πολύ γνωστά, με την υπερδιόγκωση του δημοσίου χρέους, το Χρηματιστήριο, την είσοδο στην ΟΝΕ, τις εθνικές εργολαβίες, τα κρυμμένα χρέη, τα πάρτι των εξοπλισμών. Σήμερα είμαστε και πάλι μέσα στο τούνελ, μέσα στο σκοτάδι, με διαφορετικούς όρους και σίγουρα πιο συνειδητοποιημένοι για όσα συμβαίνουν γύρω μας. Για όλα εκείνα που και πριν τα βλέπαμε, αλλά τα προσπερνούσαμε πιστεύοντας ότι κάτι θα γίνει στο μέλλον και δεν θα τα βρούμε μπροστά μας. Δυστυχώς, κυρίως για τις νέες γενιές, τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν έτσι.

Μου έκανε εντύπωση μια φράση από την ομιλία Βενιζέλου στη Βουλή. « …σας παρακαλώ στο όνομα της πατρίδας να σηκώσουμε μαζί με σοβαρότητα, με συναίνεση και με τις αναγκαίες σιωπές αυτό το βάρος », είπε ο υπουργός Οικονομικών. Αυτό το «αναγκαίες σιωπές» γυρνάει συνεχώς στο μυαλό μου. Κι άλλη σιωπή κύριε Υπουργέ ; Πόση ακόμα ; Και γιατί ;

Να συμφωνήσουμε ότι εδώ που έχουμε φτάσει δεν μπορούν να προσφέρουν κάτι οι κραυγές, μάλιστα. Αλλά, σιωπή ; Χρειάζεστε κι άλλη σιωπή ; Τόση σιωπή και τόση υπομονή σας έχει προσφέρει ο λαός τα τελευταία τρία χρόνια. Δέχθηκε σχεδόν αγόγγυστα και αδιαμαρτύρητα μια βίαιη πτώση στο βιοτικό του επίπεδο, κατάπιε αστοχίες και ξεπέρασε δηλώσεις που δεν είχαν καμία σχέση με την πραγματικότητα. Τόσο καιρό σιωπή δεν επικρατεί ; Ποιος ενημερώνει για όσα γίνονται και για όσα συμβαίνουν ερήμην του λαού ; Ακόμα και η Βουλή παρακάμφθηκε για κρίσιμες και κομβικές αποφάσεις. Τώρα που γίνονται οι διαπραγματεύσεις για το PSI, υπάρχει κάποια ενημέρωση προς τους πολίτες ; 

Μας μάθατε να μιλάμε μεταξύ μας για το κούρεμα των ομολόγων, σαν ν’ αναφερόμαστε σε ένα «φρεκαρισματάκι» που θα κάνουμε στο μπαρμπέρικο της γειτονιάς. Με την ίδια ευκολία που συζήταγε ο λαός τότε, τη χρυσή εποχή του Χρηματιστηρίου, που κυκλοφορούσαν όλοι στα καφενεία με την εφημερίδα τσακισμένη στους δείκτες και έπιναν καφέ ελληνικό παριστάνοντας τις χρηματοοικονομικές αυθεντίες. Και έμειναν στο τέλος με το κονιάκ και το παξιμάδι. Εδώ καλά καλά δεν έχετε πει σε ποια ομόλογα αναφέρεται αυτό το κούρεμα και τι ακριβώς θα σημάνει για το βιοτικό επίπεδο των επόμενων είκοσι τουλάχιστον ετών. Και θέλετε και άλλη σιωπή ; Γιατί ;

Ο κόσμος περιμένει σαστισμένος ν’ ακούσει το νέο ορυμαγδό οριζόντιων μέτρων και ταυτόχρονα παρακολουθεί συλλήψεις ανθρώπων – κομματικών σας μεγαλοπαραγόντων –  που ήταν επικεφαλής ειδικών υποθέσεων του ΣΔΟΕ, για συμμετοχή σε εκβιασμούς και τοκογλυφίες, εισαγγελείς που καταγγέλλουν, δείχνοντας υπουργό, παρακώλυση στις έρευνές τους για τα CDS και τα «φουσκώματα» της ΕΛΣΤΑΤ.

Ωραία λοιπόν κύριε Βενιζέλε. PSI. Και μετά ; Σιωπή ; Αυτό λέτε στους πολίτες ;

Υποψήφιοι και εκλογές

Λένε ότι με την ολοκλήρωση του PSI και την υπογραφή της δανειακής σύμβασης θα λάβει τέλος η διακυβέρνηση της χώρας από το «υβριδικό» μοντέλο Παπαδήμου και θα πάμε σε εθνικές εκλογές. Το ίδιο φαίνεται να ισχύει και για τα εσωτερικά του ΠΑΣΟΚ, εκεί όπου όλες οι προβλέψεις διαψεύστηκαν σχετικά με όσα διακινούνταν ότι θα γίνονταν στο Εθνικό Συμβούλιο. Με έναν ανεξήγητο τρόπο, ο Παπανδρέου έκανε υγιεινό περίπατο και αν το συμβούλιο κρατούσε μια – δυο μέρες ακόμα, μπορεί και να εξασφάλιζε πανηγυρικά την παραμονή του στην ηγεσία. Και εκεί εφαρμόστηκε ο νόμος της σιωπής που ζήτησε ο Βενιζέλος και μέσα στη Βουλή.

Σιωπή και εκεί λοιπόν. Μάλλον από το Εθνικό Συμβούλιο του ΠΑΣΟΚ του ήρθε η ιδέα του Βενιζέλου να σαλπίσει γενικό σιωπητήριο. Είδε ότι το κόλπο έπιασε στα εσωκομματικά, για ποιο λόγο να μην πιάσει και σε εθνικό επίπεδο ; Έτσι και έγινε !

Το ερώτημα «PSI. Και μετά ;», συνεχίζει να βασανίζει. Την ίδια ώρα οι «υποψήφιοι» ετοιμάζονται για εθνικές εκλογές. Στη Ν.Δ. υπάρχει υπερπροσφορά, στο ΠΑΣΟΚ φαίνεται ότι το γαϊτανάκι θα αρχίσει μετά τις εσωκομματικές εξελίξεις, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί και να μην μεταβληθεί τίποτα. Πάντως κινητικότητα υπάρχει, και υποψήφιοι υπάρχουν, και ας λέγονται τα αντίθετα. Απλά κανείς δεν θέλει να «καεί» πριν ξεκαθαρίσει η ηγεσία, γιατί όλοι πια έχουμε καταλάβει τι σημαίνει να σου σηκώσει τα χέρια ο «ηγέτης» στην εκλογική διαδικασία, ιδιαίτερα στο ΠΑΣΟΚ.

Εύλογα δημιουργείται μια υπαρκτή απορία. Το PSI και η δανειακή σύμβαση, προφανώς, θα καθορίσουν και τα προεκλογικά προγράμματα. Ή μήπως δεν θα χρειαστούν ; 

Τομές και τόλμη

Με δεδομένη τη συμφωνία για το PSI και τη δανειακή σύμβαση, θεωρώ ότι οι εθνικές εκλογές, όταν γίνουν, θα χρειαστούν πολύ περισσότερα πράγματα από αποτελεσματική επικοινωνιακή διαχείριση, πηχυαίους τίτλους, «γερά» ονόματα, «αγιογραφίες», δημοσιογραφικές αβάντες και καλοσιδερωμένα κοστούμια. 

Η κάθοδος προς το λαό θα είναι πραγματική δοκιμασία. Έχω την πεποίθηση ότι αυτή τη φορά τα λεγόμενα «κομματικά» ακροατήρια (αυτά που αποκαλούν και κομματικούς μηχανισμούς) θα είναι τα πιο αυστηρά, τα πιο απαιτητικά, τα πιο δύσπιστα, και αυτό γιατί τις περιόδους που «εξαφανίστηκαν» όλοι, αυτοί οι άνθρωποι έρχονταν αντιμέτωποι με την καθολική δυσαρέσκεια της κοινωνίας μέσα στην οποία ανήκουν και έδιναν τις μάχες καθημερινά όπου και αν ανήκουν, από όποιο μετερίζι και αν υπηρετούν τις ιδεολογικές αρχές και αξίες τους. Για παράδειγμα, ακόμα και οι αριστεροί θα πρέπει να εξηγήσουν αυτή τη φορά, όχι απλώς «τι», αλλά και «πως», με κάθε λεπτομέρεια. 

Ο λαός θα ακούσει προσεκτικά αυτή τη φορά, εκτός από μια μερίδα που έχει ήδη αποφασίσει να αφήσει στους άλλους ν’ αποφασίσουν την κοινή μοίρα. Θα θέλει να ακούσει και θα απαιτεί να του πουν συγκεκριμένα πράγματα. Θα ζητά ελπίδα, αλλά όχι πια ως ένα «εύηχο» σύνθημα. Θα θέλει ουσία, πλάνο, τομές και τόλμη. Σχέδιο υλοποιήσιμο, που δεν θα έχει ξανά το λαό μπροστά στην κάνη του τυφεκίου. Θέλω να ελπίζω ότι οι επόμενες εκλογές δεν θα κριθούν από τους φάρους πάνω στα ακριβά αυτοκίνητα, από τις υποδείξεις των «ηγετών», από τους γνωστούς ή τους εκκολαπτόμενους μιντιάρχες. Θα παίξουν τεράστιο ρόλο και τα πρόσωπα, γιατί αυτή τη φορά δεν θα πρέπει να συναγωνιστούν μόνο με τους συνυποψηφίους τους, αλλά και με τα «ασταύρωτα» ψηφοδέλτια …